Pamięć

Pamięć jest na ogół rozumiana jako zdolność do zapamiętywania i późniejszego przywoływania zdarzeń. Zjawisko to jest jednak dużo bardziej złożone. Eksperci zapewniają, że nasz mózg zapamiętuje wszystkie doświadczenia, nawet jeśli nie jesteśmy w stanie przypomnieć sobie niektórych z nich w danym momencie. Pamięć jest nam niezbędna w codziennym życiu, jednak niekiedy nie zdajemy sobie sprawy z tego, że cały czas z niej korzystamy. Bez pamięci nie bylibyśmy w stanie przywołać wcześniejszych wydarzeń, przechowywać i przetwarzać informacji ani planować przyszłości.

Uwaga i koncentracja odgrywają niezwykle istotną rolę w procesach pamięciowych. Zazwyczaj zapamiętujemy zdarzenia, na które zwróciliśmy uwagę. Wszystko, co postrzegamy, jest przechowywane w tak zwanej pamięci roboczej (krótkotrwałej). Natomiast to, co potocznie nazywamy pamięcią, odnosi się tak naprawdę do pamięci długotrwałej.

Co ciekawe, nie jest możliwe zapełnienie całej pamięci, nawet w przypadku zgromadzenia ogromnego zasobu wiedzy; możemy zatem uznać, że pojemność pamięci jest praktycznie nieograniczona. Nowe informacje zdobywamy za pomocą schematów myślowych. Przez całe nasze życie w mózgu tworzą się powiązania pomiędzy poszczególnymi faktami a pojęciami. Zjawisko to określane jest jako plastyczność mózgu. Im większa liczba powiązań, tym łatwiej wpleść dany zestaw informacji do układu pamięci. Najtrudniej jest zapamiętać nowe informacje, które nie są bezpośrednio powiązane z naszą dotychczasową wiedzą. Dlatego, na przykład ucząc się nowego języka, na początku poświęcamy więcej czasu na przyswojenie sobie wiadomości, a później, gdy zostaną już one powiązane z innymi informacjami, nauka przebiega szybciej.

Aby zapewnić zdrowie mózgu, musimy odpowiednio wcześnie zacząć o niego dbać, co pozwoli nam utrzymać aktywność umysłową.

Od zaburzeń pamięci do otępienia

W miarę upływu czasu mózg ulega zmianom: jego objętość maleje, a transport tlenu i składników odżywczych zmniejsza się ze względu na ograniczoną cyrkulację krwi. Szkodliwe rodniki tlenowe również mogą przyczyniać się do stopniowego niszczenia komórek mózgowych. Zmiany te mogą powodować skłonność do zapominania, określaną jako utrata pamięci związana ze starzeniem. Nie jest to choroba, jako że nie przeszkadza w normalnym wykonywaniu codziennych czynności. Gdy dana osoba zauważa osłabienie pamięci i informuje o tym swoich bliskich, mówimy o łagodnym zaburzeniu funkcji poznawczych. Nawet jeśli nie ma ono wpływu na codzienne czynności, stanowi sygnał ostrzegawczy zapowiadający potencjalny rozwój zaawansowanych rodzajów otępienia. Otępienie charakteryzuje się upośledzeniem dwóch lub więcej wyższych funkcji poznawczych, z których najważniejszą jest pamięć. Lekarze rozpoznają otępienie w przypadku, gdy zakłóceniom pamięci towarzyszy zaburzenie co najmniej jednej innej funkcji poznawczej, np. dotyczącej umiejętności przestrzennych, językowych lub rozumienia informacji.

Aby zapewnić zdrowie mózgu, musimy odpowiednio wcześnie zacząć o niego dbać, co pozwoli nam utrzymać aktywność umysłową.

Źródło:
dr.Kavčič V. Umovadba za bistre možgane v poznih letih. Ljubljana: Založba Miš, 2015